“Δραστηριότητες που έχουν νόημα για το μαθητή”
Στέλλα Βοσνιάδου, Καθηγήτρια Γνωστικής Ψυχολογίας
στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (ΜΙΘΕ)
του Πανεπιστημίου Αθηνών
Οι άνθρωποι
μαθαίνουν καλύτερα όταν συμμετέχουν σε δραστηριότητες που θεωρούν χρήσιμες για
την πραγματική ζωή και έχουν σχέση με την κουλτούρα τους.
Ερευνητικά δεδομένα
Πολλές σχολικές
δραστηριότητες δεν έχουν νόημα για τους μαθητές επειδή δεν καταλαβαίνουν για
ποιο λόγο τις κάνουν, ποιος είναι ο σκοπός τους και η χρησιμότητά τους.
Ορισμένες φορές
οι σχολικές δραστηριότητες δεν έχουν νόημα για τους μαθητές διότι ανήκουν σε
διαφορετικό πολιτισμικό πλαίσιο. Πολλά σχολεία δεν είναι παρά κοινότητες όπου
παιδιά από διαφορετικό πολιτισμικό περιβάλλον μαθαίνουν μαζί. Υπάρχουν συστηματικές
πολιτισμικές διαφορές στις πρακτικές, τις συνήθειες, τους κοινωνικούς ρόλους
κλπ. που επηρεάζουν τη μάθηση. Ορισμένες φορές οι δραστηριότητες που έχουν
κάποιο νόημα για μαθητές που προέρχονται από μία πολιτισμική ομάδα δεν έχουν
καμία απολύτως σημασία για μαθητές από άλλη κουλτούρα.
Εφαρμογή
Υπάρχουν πολλά
πράγματα που οι εκπαιδευτικοί μπορούν να κάνουν για να προσδώσουν μεγαλύτερο
νόημα στις σχολικές δραστηριότητες. Ένα από αυτά είναι να ενσωματώσουν τις
δραστηριότητες αυτές μέσα σε κάποιο αυθεντικό πλαίσιο.
Παράδειγμα ενός
αυθεντικού πλαισίου είναι το περιβάλλον μέσα στο οποίο η δραστηριότητα αυτή
συνήθως χρησιμοποιείται στην πραγματική ζωή. Για παράδειγμα, οι μαθητές μπορούν
να βελτιώσουν τις ικανότητές τους στην προφορική γλώσσα και επικοινωνία
συμμετέχοντας σε συζητήσεις. Μπορούν να βελτιώσουν τις ικανότητές τους στο
γραπτό λόγο αν εμπλακούν στη σύνταξη μιας εφημερίδας της τάξης τους.
Οι μαθητές
μπορούν να μάθουν Φυσική συμμετέχοντας σε μία συνθετική εργασία για το
περιβάλλον της κοινότητας ή του σχολείου. Το σχολείο μπορεί να βρίσκεται σε
επαφή με τους επιστήμονες της περιοχής και να τους προσκαλεί για συζήτηση ή να
αφήνει τα παιδιά να τους επισκέπτονται στο χώρο δουλειάς τους.
Όσον αφορά στις
πολιτισμικές διαφορές, είναι σημαντικό για τους εκπαιδευτικούς να γνωρίζουν τις
πολιτισμικές διαφορές των παιδιών της τάξης τους και να τις σέβονται. Πρέπει να
τις βλέπουν ως πλεονέκτημα πάνω στο οποίο μπορούν να χτίσουν κι όχι ως ένα
αρνητικό στοιχείο. Τα παιδιά θα αισθανθούν διαφορετικά μέσα στην τάξη όταν η
κουλτούρα τους αντιπροσωπεύεται στις κοινές δραστηριότητες.
Οι σχολικές
συνήθειες που δεν είναι οικείες σε κάποια παιδιά μπορούν να παρουσιαστούν
σταδιακά, έτσι ώστε η μετάβαση να είναι λιγότερο τραυματική για τις ομάδες με
διαφορετική εθνική προέλευση.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Brown, J. S., Collins, A.,
& Duguid, P. (1989). Situated Cognition and the Culture of Learning, Educational
Researcher, 18 (1).
Heath, S.B. (1983). Ways
with words: Language, life and work in communities and classrooms.