“Η ενεργός συμμετοχή του μαθητή στη διαδικασία της μάθησης”
Στέλλα Βοσνιάδου, Καθηγήτρια Γνωστικής Ψυχολογίας
του Τμήματος Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (ΜΙΘΕ) του Πανεπιστημίου Αθηνών
Η μάθηση απαιτεί
την ενεργό και εποικοδομητική συμμετοχή του μαθητή.
Ερευνητικά δεδομένα
Η μάθηση στο
σχολείο απαιτεί την προσοχή των μαθητών, την παρατήρηση, την απομνημόνευση, την
κατανόηση, τη θέση στόχων και την ανάληψη ευθύνης για την ίδια τη μάθησή τους.
Αυτές οι γνωστικές δραστηριότητες δεν είναι δυνατές χωρίς την ενεργό συμμετοχή
και εμπλοκή του μαθητή.
Οι εκπαιδευτικοί
πρέπει να βοηθούν τους μαθητές να είναι ενεργοί στην τάξη και να θέτουν στόχους
αξιοποιώντας τη φυσική τους διάθεση για διερεύνηση, για κατανόηση νέων
πραγμάτων και για μάθηση.
Εφαρμογή
Η πρόκληση για
τους εκπαιδευτικούς είναι να δημιουργήσουν ενδιαφέροντα και απαιτητικά
περιβάλλοντα μάθησης, στα οποία ενθαρρύνεται η ενεργή συμμετοχή των μαθητών.
Παραθέτουμε κάποιες από τις προτάσεις για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να
γίνει κάτι τέτοιο:
1. Αποφύγετε τις καταστάσεις όπου οι μαθητές
παραμένουν παθητικοί ακροατές για πολλή ώρα.
2. Εμπλουτίστε την παράδοση με πρακτικές
δραστηριότητες, όπως πειράματα, παρατηρήσεις, συνθετικές εργασίες, κλπ.
3. Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή σε συζητήσεις μέσα
στην τάξη και σε άλλες συνεργατικές δραστηριότητες.
4. Οργανώστε εκπαιδευτικές επισκέψεις σε μουσεία
και τεχνολογικά πάρκα.
5. Αφήστε τους μαθητές να αναλάβουν κάποιον
έλεγχο της δικής τους μάθησης. Αυτό σημαίνει ότι ο εκπαιδευτικός σε ορισμένες
στιγμές πρέπει να αφήσει τον μαθητή να αποφασίσει για το τι πρέπει να μάθει και
πώς να το μάθει.
6. Βοηθήστε τους μαθητές να δημιουργήσουν
μαθησιακούς στόχους που είναι συναφείς με τα ενδιαφέροντά τους και τα σχέδιά
τους για το μέλλον.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
·
Elmore, R.F., Peterson, P.L., & McCarthy,
S.J. (1996). Restructuring in
the classroom: Teaching, learning and school organization.
·
Piaget, J.(1978). Success and understanding.
·
Scardamalia, M., & Bereiter, C. (1991). Higher levels of agency for children in knowledge-building: A challenge for the design of new
knowledge media. Journal of the Learning Science, 1: 37-68