περιφερειακη δ/νση κ. μακεδονιας

1^η περιφερεια  δ.ε  ν. πελλασ

σχολικοσ συμβουλοσ: Αντώνης Ι. Παππού

 

δημοτικο σχολειο ριζου

ταξη:  ε΄

δασκαλοσ : Αντώνης  Μητσόπουλος

 

 

Σχέδιο Εργασίας: «ΤΑ ΖΩΑ ΣΤΗ ΛΑΪΚΗ ΜΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗ»

 

Φάση 1:            Προβληματισμός  -Επιλογή θέματος

Η επιλογή του θέματος είναι πολύ σημαντική και ο καθορισμός σηματοδοτεί και την εξέλιξη του θέματος .Στην αρχή της σχ. χρονιάς έγινε μια ενημέρωση και συζήτηση με τους μαθητές για το  «τι είναι ευέλικτη ζώνη;» Στο τέλος της συζήτησης τα παιδιά είχαν επιλέξει θέματα μόνο με ζώα . Επειδή υπήρχαν διαφορετικές απόψεις και προτάσεις  και επειδή η επιλογή φαινόταν αρκετά δύσκολη , αποφασίσαμε να το ξανασκεφτούμε . Με αφορμή αργότερα ,ένα μάθημα στη Γλώσσα , ένα μύθο ‘Ο Αρίων και το δελφίνι’ όλοι συμφώνησαν να ασχοληθούμε με τα ζώα , αλλά μέσα από μύθους ,παραμύθια ,αινίγματα, τραγούδια. Όλοι συμφωνήσαμε στην  επιλογή του θέματος γιατί ανταποκρινόταν :

ü     Στο ενδιαφέρον των μαθητών για τα ζώα και τη παράδοση

ü     Είχαμε πλούσιο υλικό και εύκολη δυνατότητα προσέγγισης του.

ü     Η ηλικία και οι δυνατότητες των μαθητών είναι πολύ καλή για να υλοποιηθεί το θέμα μας.

 

Φάση 2:                 Διαμόρφωση  Σχεδίου Εργασίας

 

 Σκοπός του Σχεδίου Εργασίας

Να γνωρίσουν και να αγαπήσουν  τα ζώα μέσα από τα λογοτεχνικά κείμενα , τα ήθη τα έθιμα και τις παραδόσεις του λαού μας .

  Επιμέρους σκοποί :

Ø     Να μάθουν παροιμίες ,αινίγματα γλωσσοδέτες ,παιχνίδια ,μύθους και λαϊκά παραμύθια .

Ø     Να  διακρίνουν την αλληγορία , τη διορατικότητα τη σοφία και εξυπνάδα που περικλείουν τα παραπάνω κείμενα .

Ø     Να διαβάσουν κείμενα της λαϊκής μας κληρονομιάς

Ø     Να διακρίνουν τη σοφία της έκφρασης , την απλότητα και τη σοφία του λαού μας.

 

  Διδακτικοί Στόχοι

Ø     Γνωστικοί

-Να γνωρίσουν και να μάθουν για τα ζώα , μέσα από κείμενα και το λόγο του λαού .

-Να γνωρίσουν τον απέραντο πλούτο από ιδέες ,αισθήματα , γνώσεις που κρύβουν τα παραμύθια και οι μύθοι.

-Να γνωρίσουν έμμετρα  λαϊκά αποφθέγματα , που κρύβουν μέσα τους όλη τη γνώση της ζωής.

-Να καλλιεργήσουν το γλωσσικό τους αισθητήριο , να πλουτίσουν τον ψυχικό τους κόσμο και να ενεργοποιήσουν τη φαντασία τους .

-Να καλλιεργήσουν τις αναγνωστικές τους δεξιότητες και τον  προφορικό λόγο.

-Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιο-προφορικό τους λόγο  και να καλλιεργήσουν τη  σκέψη και τη φαντασίας τους.

Ø     Συμμετοχικοί

-Οι μαθητές συμμετέχουν και συνεργάζονται για την επιτυχία των στόχων .

-Αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την καλύτερη οργάνωση και παρουσίαση της εργασίας.

-Δραστηριοποιούνται ,μαθαίνουν να ψάχνουν ,να αναζητούν υλικό για την εργασία μας.

Ø     Κοινωνικοί

-Βγαίνουν από το σχολείο και μπαίνουν στη ζωή, έρχονται σ’ επαφή με την τοπική κοινωνία προκειμένου να συλλέξουν τις πληροφορίες .

-Εργάζονται σε ομάδες και αναπτύσσουν πρωτοβουλίες .

 

 

 Μεθοδολογία – διδακτική προσέγγιση του Σχεδίου Εργασίας 

 

Επιλέξαμε να εργαστούμε με τη μέθοδο project –μέθοδο των βιωμάτων – γιατί  ενεργοποιεί την παιδική σκέψη και ψυχή . Δίνει στους μαθητές τη δυνατότητα να εκφραστούν με όσο γίνεται περισσότερους τρόπους, ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη, την εξέλιξη τους γλωσσικά , συναισθηματικά ,διαπροσωπικά και κοινωνικοποιούνται. Επίσης επιτρέπει ελευθερία και πρωτοβουλία στα μέλη της ομάδας ,άρα απαιτεί από τον εκπαιδευτικό παιδαγωγική τόλμη και επινόηση καινοτομιών ταυτόχρονα, όμως , τον αμείβει με την ενδυνάμωση της  επικοινωνιακής σχέσης του  με τους μαθητές .

Η τάξη χωρίστηκε σε δυο ομάδες .Κάθε φορά η ομάδα διάλεγε ένα ζώο και 

στην ώρα της ευέλικτης ζώνης έβρισκε και κατέγραφε το υλικό που είχε μαζέψει .Το υλικό το έβρισκαν από τη βιβλιοθήκη που είχαμε δημιουργήσει ,μέσα στην τάξη. Η κάθε ομάδα συγκέντρωνε το υλικό, γινόταν  η ταξινόμηση του  και στη συνέχεια, το ανακοίνωναν μέσα στην τάξη . Το υλικό στη συνέχεια το τοποθετούσαμε στο ταμπλό της ευέλικτης ζώνης .

 

 

Διαθεματική

 Κάθε φορά που εντοπίζαμε σε κάποια ενότητα , θέματα που αφορούσαν την εργασία μας , αντλούσαμε υλικό και εμπλουτίσαμε το ήδη υπάρχον ή μας δινόταν το ερέθισμα να μελετήσουμε , να συγκεντρώσουμε και να καταγράψουμε  υλικό για αυτό το θέμα .

 

Χρονοδιάγραμμα

Η υλοποίηση του προγράμματος άρχισε τον Οκτώβρη του 2003 και ολοκληρώθηκε στα τέλη Μαΐου του 2004 .

 

Φάση 3:               Διεξαγωγή δραστηριοτήτων

Αποφασίστηκαν και πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω ενδοσχολικές και εξωσχολικές δραστηριότητες .

ü     Συλλογή  υλικού (βιβλία , παραμύθια ,μύθοι , εγκυκλοπαίδειες, )

ü     Συλλογή υλικού από το internet.

ü     Δημιουργία βιβλιοθήκης για το υλικό μας

ü     Καταγραφεί του υλικού στην ώρα της ευέλικτης ζώνης

ü     Επίσκεψη στη Δημοτική Βιβλιοθήκης Σκύδρας και στη Δημοτική Βιβλιοθήκης Βέροιας .

ü     Επισκέψεις στο χώρο του σχολείου γιαγιάδων και αφηγήσεις παραμυθιών.

ü     Αναβίωση εθίμου «τα  χελιδονίσματα».

ü     Επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο Κοζάνης .

ü     Εικονογράφηση αινιγμάτων, παροιμιών , μύθων και παραμυθιών.

ü     Δημιουργία εντύπου και παρουσίαση του στην έκθεση παιδικού  βιβλίου που διοργανώνει το σχολείο μας.

 

Διαθεματική εξακτίνωση του θέματος

 

Η Γλώσσα μου: Καλλιέργεια αναγνωστικής ικανότητας, καλλιέργεια προφορικής επικοινωνίας ,  καλλιέργεια ικανότητας αφήγησης –διήγησης , γλωσσικά παιχνίδια ,μελέτη γραμματικών φαινομένων(παρομοιώσεις, μεταφορές ,αντίθετα , συνώνυμα )  ,σταυρόλεξα με αινίγματα και ακροστιχίδες….

Ερευνώ κι ανακαλύπτω : Επεξεργαστήκαμε την ενότητα “Τα ζώα” και μελετήσαμε πως η προσαρμογή τους στο περιβάλλον , το χρώμα τους ,η συμπεριφορά τους και το σχήμα τους έδωσαν έμπνευση στους ανθρώπους και τα αξιοποίησαν. 

Ιστορία : Μελετήσαμε την ανάγκη και δημιουργία των μύθων , των παροιμιών και των παραμυθιών . Μελετήσαμε την ανάγκη δημιουργίας δημοτικών και ακριτικών τραγουδιών . Γνωρίσαμε τον αετό (σύμβολο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας )και τη μέλισσα (επινόηση για την Αγία –Σοφία).

Θρησκευτικά : Μελετήσαμε τα ζώα μέσα στη θρησκεία μας, συμβολισμοί και θέση ( πρόβατο , περιστέρι )

Μουσική: Ακούσαμε και χορέψαμε δημοτικά τραγούδια με το ανάλογο θέμα και μάθαμε τραγούδια με ζώα .

Γυμναστική : Παίξαμε παιχνίδια με ζώα .

Αισθητική Αγωγή: Εικονογραφήσαμε παραμύθια, μύθους και αινίγματα , με διάφορα υλικά και τεχνικές .

Θεατρικό Παιχνίδι : Δραματοποιήσαμε μύθους και παραμύθια , παίξαμε παντομίμα και κουκλοθέατρο.

 

Φάση          4:                Περάτωση του Σχεδίου Εργασίας – Αξιολόγηση

 

Συγκεντρώσαμε το υλικό της μελέτης μας και αφού το αξιολογήσαμε το γράψαμε στον ηλεκτρονικό υπολογιστή , το φωτοτυπήσαμε και δημιουργήσαμε ένα καλαίσθητο έντυπο, που μοιράστηκαν οι μαθητές .

Προγραμματίστηκε και έγινε η παρουσίαση της εργασίας μας , σε ειδική εκδήλωση στο τέλος της χρονιάς , παρουσία των μαθητών του σχολείου και γονέων των μαθητών .

 

Εκτίμηση του προγράμματος

Το μεγάλο κέρδος από την εργασία μας ήταν η επαφή στην οποία ήρθαν τα παιδιά με την πολύτιμη κληρονομιά μας . Διάβασαν , γοητεύτηκαν από τα όμορφα λόγια ,εμπνεύστηκαν και προβληματίστηκαν.

Πιστεύω ότι τα παιδιά

ü     Συνειδητοποίησαν το μεγάλο πλούτο της ελληνικής λαϊκής παράδοσης .

ü     Ευαισθητοποιήθηκαν στην ανάγκη διάσωσης των παραδόσεων μας . 

ü     Ένιωσαν την ικανοποίηση με την παρουσίαση της εργασίας και τη δημιουργία εντύπου.

ü     Βοηθήθηκαν να πάρουν έμπνευση από τις γενιές που πέρασαν , αξιοποιώντας ότι καλύτερο κληρονόμησαν και να χρησιμοποιήσουν  στη δική τους ζωή.